Nowa Ruda - przewodnik historyczny i turystyczny

NOWA RUDA - przewodnik historyczno turystyczny

 

Nowa Ruda - topografia miasta



Nowa Ruda - miasto położone w północno - zachodniej części powiatu kłodzkiego, w Obniżeniu Noworudzkim pomiędzy Górami Sowimi a Wzgórzami Włodzickimi, w dolinie rzeki Włodzicy i Woliborki. Podobne położenie ma leżący obok Nowej Rudy Drogosław. Natomiast dzielnica Słupiec położona jest w górnej części Obniżenia Bożkowa pomiędzy Garbem Dzikowca a Wzgórzami Włodzickimi w dolinie potoku Dzik.

Topografia

Nowa Ruda - panoramaNajwyższym szczytem w obrębie miasta jest górująca nad Słupcem Góra Wszystkich Świętych (648 m.), a następnie znajdująca się nad Centrum Góra św. Anny (647 m.). Nad Drogosławiem wznosi się Bogusza (542 m). Oprócz niej w rejonie miasta znajdują się następujące wzniesienia należące do Wzgórz Włodzickich: Ruda Góra (516 m), Wilkowiec (532 m) i leżący w Garbie Dzikowca Przykrzec (602 m).
Dominującym elementem krajobrazu miasta jest dolina rzek: Włodzicy i Woliborki, które otaczają wzniesienia. Duże różnice wysokości względnej sprawiają, że rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona, co zachwyca przejezdnych albo przyjeżdżających tu gości.
Samo miasto posiada położenie tarasowe. Centralną jego część otaczają liczne zabudowane wzgórza, ponadto niektóre ulice krzyżują się na różnych poziomach za pomocą wiaduktów, co bardzo urozmaica wygląd miasta.
Miasto zajmuje powierzchnię 37,2 km2 i wznosi się średnio na wysokości 360 - 420 m n.p.m.
Obecnie liczy ok. 26, 5 tys. mieszkańców, co świadczy niestety o tendencji spadkowej.
Podzielone jest na trzy dzielnice: Centrum, Słupiec i Drogosław.

 

Geologia

Nowa Ruda  - panorama Pod względem geologiczno - tektonicznym obszar miasta należy do brzeżnej części depresji sudeckiej, granicząc od północnego wschodu z układem gnejsów Gór Sowich, od wschodu ze strukturą bardzką a od południa z metamorfikiem kłodzkim. Budowa geologiczna kształtowana była w okresie od starszego paleozoiku po współczesny holocen. Najstarszymi ogniwami litologicznymi są tu gabra i diabazy, które występują w strefie Garbu Dzikowca, pasem o szerokości około 1 - 1, 5 km, od okolic Koszyna po okolice pomiędzy Nowa Rudą i Woliborzem.
Kolejnym ogniwem litologicznym w rozwoju budowy geologicznej są skały osadowe, występujące w dnie Obniżenia Noworudzkiego, powstałe w okresie karbonu. W okolicach Słupca są to głównie zlepieńce oraz piaskowce z wkładkami węgli. Mniejsze powierzchnie zajmują wychodnie argilitów, łupków ogniotrwałych, łupków ilastych i piaszczystych z wkładkami węgli oraz zlepieńce i piaskowce.
W obszarze pomiędzy Słupcem i Nową Rudą nad innymi osadami karbonu przeważają powierzchniowo wychodnie warstw otweilerskich.
Pomiędzy Nową Rudą i Drogosławiem wzrasta udział warstw żaclerskich. Osady karbonu, w pasie od 0,5 do 1,0 km ciągną się od południowo-wschodnich granic miasta zboczami Garbu Dzikowca, zachodnią częścią Obniżenia Noworudzkiego i zanikają na powierzchni zboczy Wzgórz Włodzickich. Miąższość serii karbonu przekracza na tym obszarze 1000 m.
Nowa Ruda panorama
Skały wieku permskiego reprezentowane są tu przez serie osadowe czerwonego spągowca. Ich wychodnie w rozległej strefie biegną z północnego zachodu na południowy wschód. Skały te budują oba brzegi rzeki Włodzicy. Wśród skał permskich występują piaskowce ze zlepieńcami i wkładkami łupków ilastych, lokalne tufy i wapienie, piaskowce i łupki ilaste, zlepieńce kwarcytowe, piaskowce arkozowe z wkładkami łupków ilastych antrakozjowych i wapieni, piaskowce pyłowe, piaskowce i zlepieńce spągowe oraz lokalne tufy porfirowe.
Wśród młodszych skał występują tu luźne osady czwartorzędowe, powstałe w okresie zlodowacenia Wisły. Znajdują się tu gliny stokowe i aluwialne na wychodniach skał magmowych, metamorficznych i osadowych. Wśród osadów rzecznych znajdują się żwiry teresowe wieku plejstoceńskiego występujące lokalnie w dolinach rzek.
Na obszarze Nowej Rudy występują kompleksy gleb: zbożowy górski, owsiano - ziemniaczany górski, pszenny górski, pszenny dobry, trwałych użytków zielonych średnich oraz trwałych użytków zielonych słabych. Przeważają gleby IV klasy bonitacyjnej, gleby klas I - III rozrzucone są po całym terenie, tworząc bardziej zwarte powierzchnie w południowo - wschodniej części miasta w okolicach Słupca.


do góry




Klimat

Nowa Ruda  - panorama zimowa Warunki klimatyczne na terenie miasta są zróżnicowane. Klimat określony jest położeniem miasta w rejonie klimatycznym sudeckim oraz w ob-rębie skraju śródgórskiego Kotliny Kłodzkiej. Układ rzeźby terenu ma wpływ na kształtowanie stosunków opadowych, kierunków i prędkości wiatru, zachmurzenia oraz stosunków termicznych. Znajdujące się
w pewnym oddaleniu grzbiety pasm sudeckich stwarzają osłonę przed skutkami nasuwania się mas powietrza atlantyckiego z kierunku północno - zachodniego, a częściowo także zachodniego.
Średnia roczna temperatura na tym obszarze wynosi 6 - 6,5 oC. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, najzimniejszym styczeń. Przeciętny czas trwania termicznego lata wynosi ok. 102 dni, przeciętny czas trwania termicznej zimy - 131 dni.
Nowa Ruda - panorama miasta Roczna suma opadów waha się od 800 do 850 mm. Minimalne opady można zaobserwować w lutym a maksymalne w lipcu.
Średnia roczna liczba dni pogodnych wynosi 40, średnia roczna liczba dni pochmurnych wynosi 120-140. Wiatry na rozpatrywanym terenie wieją z kierunków zachodniego i południowego z przewagą południowego. Średnia roczna prędkość wiatru wynosi 3,5 - 5 m/s.
Miasto znajduje się w klimacie bardzo wilgotnym i wilgotnym. Pod względem termicznym położone jest w półroczu ciepłym na pograniczu klimatu chłodnego i bardzo chłodnego a jednocześnie pochmurnego i bardzo pochmurnego. W półroczu chłodnym typ tego klimatu zaliczany jest do chłodniejszej odmiany umiarkowanego ciepłego, a jednocześnie umiarkowanie słonecznego.

do góry

 

Wybrane elementy fauny i flory

Świat zwierząt na obszarze wokół miasta reprezentowany jest przez jelenie, sarny, dziki, łasice, kuny i lisy. Zróżnicowany jest także skład gatunkowy ptactwa. Występują tu licznie: jarząbek, sowa włochatka, pluszcz żyjący nad potokami, krzyżodziób świerkowy i krążący nad polami skowronek polny. Z odmian ptaków drapieżnych występują tu m. in. jastrząb i myszołów.

Obszar miasta Nowa Ruda leży także w obszarze występowania jeża zachodniego oraz traszki górskiej (Triturus alpestris). Ostatnio licznie występuje tu także żmija zygzakowata (Vipera berus). Obszar ten leży w pobliżu dolnej granicy zasięgu lęgowisk orzechówki (Nucifraga caryocatactes) oraz pluszcza (Cinclus cinclus). Występuje tu także rzadki gatunek pająka (Hilaira excisa) oraz górskiego gatunku kosarza (Leiobunum limbatum).

Z górskich gatunków motyli na omawianym terenie występuje Erebia ligea. Występuje tu także motyl Eriopygodes imbecilla. W wyżej położonych miejscach spotkać można ryjówkę górską.

Na terenie tym występują również ssaki udomowione, niekiedy wtórnie zdziczałe - przede wszystkim psy i koty. Wśród zwierząt udomowionych występują także powszechnie hodowane w naszym kraju: krowy, świnie, króliki, coraz częściej kozy oraz ptactwo domowe.

W lasach w rejonie miasta przeważa świerk, który występuje tu w formie litych świerczyn ze znikomą domieszką buka, jawora, sosny i brzozy. Naturalne zbiorowiska roślinne piętra pogórzy są niemal zupełnie zniszczone działalnością człowieka, który zajął ten teren pod uprawy.
Piętro regla dolnego reprezentowane jest przez lasy górskie, które w większości są sztucznymi świerczynami.

GALERIA - Nowa Ruda wspólcześnie

GALERIA - Noworudzkie panoramy na starej fotografii


do góry