Nowa Ruda - przewodnik historyczny i turystyczny

NOWA RUDA - przewodnik historyczno turystyczny


Nowa Ruda - Drogosław

 

 

Drogosław

Kunczindorff (1352 )
Kunczindorft (1353)
Cunczendorf (1360)
Conczendorff bei Newenrode (1423)
Kunczendorf bei Neurode (1476)
Haegersdorf, Kunzendorf(1558)
Kuntzendorff (1631)
Kunzendorf (1748-1945)
Kunowo(1945-49)
Drogosław po (1945)

Drogosław jest najstarszą częścią Nowej Rudy (rozwinął się najwcześniej ze względów przemysłowych), stąd tez czasami nazywany był Stara Rudą. Przed wojną Drogosław był samodzielną wsią. W latach powojennych cały czas rozrastające się Miasto Nowa Ruda całkowicie wchłonęło Zacisze i Drogosław.


Kopalnia Węgla Kamiennego "Nowa Ruda" pole "Piast"


Kopalnia węgla "Nowa Ruda"Początki kopalni węgla w dzisiejszym Drogosławiu oraz powstałej ok. 1830r. kolonii "Zatorze" (niem. "Leeden") sięgają 1742 r., kiedy to noworudzcy właściciele, czyli rodzina von Stillfried założyli być może w nowym miejscu kopalnię "Ruben", w której wydobywano węgiel, a później także i łupek ogniotrwały.

Do 1868r. wydobycie w kopalni było małe, ale po zgłębieniu szybu "Maxschacht" i uruchomieniu eksploatacji sztolnią "Joseph" zwiększono wydobycie węgla. W 1877r. odkryto cenne złoża łupku ogniotrwałego, a w trzy lata później oddano do użytku linie kolejową Wałbrzych-Kłodzko, co zwiększyło wydobycie i sprzedaż obu surowców.

Kopalnia węgla kamiennego "Nowa Ruda"W wyniku stałego pogłębiania kopalnianych szybów na pocz. XX w. dotarto do głębokości, na których pojawił się dwutlenek węgła. Od tego czasu dochodziło często do wybuchów gazowo-skalnych, z których największy miał miejsce 10 maja 1941 r., kiedy to zginęło 187 górników. W czasach polskich największa katastrofa miała miejsce 7 września 1976r. Zginęło wówczas 18 górników. Po II wojnie światowej użytkowano dwa szyby kopalniane "Piast" i "Lech". Kopalnię stale rozbudowywano, szczególnie w latach 70. XX w.

W 1980r. zamknięto prażalnię łupku ogniotrwałego, a 1 kwietnia 1992r. rozpoczęto likwidację kopalni.
15 września 1994r. wyjechał z kopalni ostatni wózek z węglem. Kopalnia zajmowała obszar pomiędzy Nową Rudą a Drogosławiem. Jej zabudowa powstawała w końcu XIX oraz w latach 30 - tych XX stulecia.

ChodnikW 1930r. użytkowano w kopalni 7 szybów. Towarzyszyło im wiele budynków pomocniczych. Po II wojnie światowej użytkowano wszystkie szyby, z wyjątkiem szybu "Anna". Od 1975r. szyb "Lech" stał się szybem wentylacyjnym. Po zlikwidowaniu kopalni rozebrano wiele obiektów, w tym wieżę szybową szybu "Piast", budynek maszynowni tego szybu oraz część obiektów w rejonie szybu "Lech". Zachowała się wieża szybu "Anna", ob. zbiornik wodny, oraz część zespołu szybu "Lech", czyli wieża szybu, budynek maszyny wyciągowej, kotłowni i rozdzielni (częściowo rozebrany w 1995 r.) oraz warsztatów i kompresorów. Zachowało się również 5 pieców prażalniczych z lat 1898 - 1899.

do góry



Dawny Zespół Szkół Górniczych, ob. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1, ul. Stara Droga


Szkoła górnicza
Noworudzka szkoła górnicza zainicjowała swoją działalność w połowie 1934r. jako szkoła przyzakładowa (Berufsbergschule), w której nauka trwała 2 - 3 lata i funkcjonowała do końca II wojny światowej.
Po II wojnie światowej decyzja polskich władz oświatowych powołano 4 kwietnia 1946r. Dokształcającą Szkołę Zawodową Przemysłu Węglowego w Nowej Rudzie. W trakcie jej istnienia do 1977r. zmieniała się jej nazwa aż 6 razy. Najczęściej dominowała nazwa Zasadnicza Szkoła Górnicza podlegająca najczęściej pod Ministerstwo Górnictwa, od 1 września 1977r. powstał Zespół Szkół Górniczych Ministerstwa Górnictwa i Energetyki w Nowej Rudzie.

W marcu 1958r. podjęto decyzję o likwidacji szkoły, którą w maju cofnięto. W 1981r. szkoła liczyła ponad 1200 uczniów kształcących się w 40 oddziałach. Pracowało w niej ponad 60 nauczycieli. Mieściła się w trzech budynkach i posiadała 17 gabinetów przedmiotowych, bibliotekę z czytelnią, nowe warsztaty szkolne, salę gimnastyczną, boiska sportowe, bazę wypoczynkową w Srebrnej Górze, internat, harcówkę i Izbę Pamięci Narodowej.
Planowano wybudowanie nowego budynku szkoły, jednak, mimo posiadanej dokumentacji, nie udało się zrealizować tego przedsięwzięcia. W 1986r. podczas obchodów 40 - lecia istnienia szkoły nadano jej imię Stanisława Staszica, ojca polskiego górnictwa.

W przełomowym 1989r. szkoła po raz kolejny zmieniła nazwę, tym razem na Zespół Szkół Zawodowych Państwowej Agencji Węgla Kamiennego, a rok później po raz pierwszy w historii szkoły nie przeprowadzono naboru do klas pierwszych o specjalnościach górniczych.
1 stycznia 1993r. szkołę przekształcono w Zespół Szkół Zawodowych nr 2 im. Stanisława Staszica i wtedy pełna kontrole nad szkołą przejęło Kuratorium Oświaty i Wychowania. Po reformie oświaty w 1999 roku, która objęła szkoły średnie w 2002r. nazwę szkoły zmieniono na Noworudzką Szkołę Techniczną, liczącą obecnie ponad 900 uczniów i ponad 80 nauczycieli. Z powodu częstych zmian szkoły placówka doczekała się 4 sztandarów. Ostatni nadano jej 20 września 2003r.

W poszczególnych okresach szkołą kierowali następujący kierownicy i dyrektorzy:

1946 - 1947 Kazimierz Juda
1947 - 1948 Stanisław Cholewa
1948 - 1949 Kazimierz Damasiewicz
1949 - Edward Świątek
1949 - 1951 Zbigniew Staniszewski
1951 - 1953 Jerzy Sewiłło
1953 - 1958 Franciszek Jandziś
1958 - 1984 Mieczysław Grabowski
1984 - 1997 Bogumił Ważny
1997 - 2005 Paweł Marciniak

Od 1 września 2005r. szkoła należy do Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, którego dyrektorem jest Bogdan Kostecki.

do góry



Podziemna Trasa Turystyczna "Kopalnia Węgla" Nowa Ruda. Muzeum Górnictwa, ul. Obozowa 4


Podziemna trasa turystyczna
Na skutek trwającego od 1 kwietnia 1992r. procesu likwidacji podziemnej części pola "Piast" zbędne okazały się wyrobiska, które wchodziły w skład kompleksu funkcjonującego pod nazwą "Sztolnia Ćwiczebna Zespołu Szkół Górniczych" i zostały przekazane do likwidacji. Wówczas zrodził się pomysł, aby na bazie szkolnych wyrobisk utworzyć muzeum, którego celem miało stać się pokazanie całego procesu produkcyjnego, jaki istniał w kopalni węgla. Pomysłodawcą i jednocześnie inicjatorem całego przedsięwzięcia był mgr inż. Czesław Lis, wieloletni pracownik KWK "Nowa Ruda". Spotkanie tzw. grupy inicjatywnej odbyło się 23 października 1993r. Opracowano koncepcję utworzenia muzeum górnictwa i taką propozycję przedstawiono Radzie Miejskiej w Nowej Rudzie, która uchwałą poparła tę inicjatywę. Muzeum udostępniono dla turystów w 1996r. Obecnie właścicielem obiektu jest Barbara Korbas.

Podziemna trasa turystycznaMuzeum zwiedza się grupami z przewodnikiem. Każdy uczestnik zostaje zaopatrzony w kask górniczy i lampę. W części podziemnej zwiedzane są wyrobiska byłej sztolni ćwiczebnej, a atrakcją jest przejażdżka na odcinku 200 m. prawdziwą kolejką, składającą się z trzech oryginalnych wagoników górniczych, ciągniętych przez oryginalną lokomotywę akumulatorową. W części naziemnej zwiedzane są sale z ciekawymi eksponatami górniczymi, dotyczącymi 500 - letniej historii wydobycia węgla na Ziemi Noworudzkiej. Muzeum czynne jest przez cały rok. Na miejscu sklep z pamiątkami, kawiarnia i mała gastronomia. Na zewnątrz dodatkowe atrakcje takie jak: strzelanie z łuku, broni pneumatycznej i procy, skoki na euro-bungee i "dmuchanej górce", wyprawa na wulkan, jazda konna (na zamówienie).

do góry



Dawna fabryka włókiennicza Wilhelma Jordana, ul. Świdnicka 20


Dawna fabryka była od 1857r. własnością Wilhelma Jordana, który swoją firmę włókienniczą założył jeszcze w 1839r. w Berlinie. Nabyta przez niego fabryka została gruntownie zmodernizowana, bowiem właściciel zamienił tkalnię ręczną na mechaniczną, stawiając nowe krosna sprowadzone z Wielkiej Brytanii. Swoje biura i składnicę materiałów miał jeszcze w Berlinie.
W 1873r. wycofał się z interesów, a fabrykę przekazał w ręce syna Rudolfa, który w 1891r. przeniósł biura i składnicę do Drogosławia.

W kilka lat później fabrykę przejął syn Rudolfa, Reinhold. Za jego czasów nastąpił wzrost produkcji oraz ulepszenie jej pod względem technicznym. W 1857r. powierzchnia produkcyjna zakładu wynosiła 400 m2 a w latach 20 XX stulecia 6300 m2. Od 1907r. fabryka posiadała farbiarnię, wybielarnię oraz wykańczalnię. Zakład był wyposażony w turbinę o mocy 350 KM, zasilaną z elektrowni w Ścinawce Średniej. Produkował m.in. materiały materacowe oraz inlety.

Po II wojnie światowej fabryka należała do Zakładów Przemysłu Jedwabniczego "Nowar", które słynęły z produkcji m.in. sztucznego jedwabiu. Produkcji zaprzestano na początku lat 90 - tych.

Obecnie w części obiektu ma siedzibę tutejsza firma budowlana T. Malika, w innej siedzibę ma Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Evita".

do góry



Kościół parafialny p.w. św. Barbary


Drogosław
Drogosław należał do jednej z większych gmin Ziemi Kłodzkiej, jednak przez długie stulecia nie miał własnej parafii i podlegał pod parafię św. Mikołaja w Nowej Rudzie. Pomimo starań mieszkańców gminy, aby utworzyć własną parafię, proboszczowie parafii noworudzkiej nie kwapili się zbytnio do tego, bowiem oznaczało to dla nich utratę części wiernych, a przy tym i części dochodów.
Dopiero proboszcz Arnold Wachsmann zainteresował się sprawą i w 1907r. założył duszpasterstwo w Drogosławiu, a rok później uzyskał pozwolenie na budowę kościoła filialnego. Jednak pierwotne kosztorysy, które opiewały na kwotę ok. 120 tys. marek zostały przez rząd odrzucone, dopiero kolejny kosztorys (85 tys. marek) zatwierdzono 31 grudnia 1909r.

Kościól św. BarbaryPoświęcenie kamienia węgielnego miało miejsce 19 maja 1910 r, co upamiętnia znajdująca się za ołtarzem głównym kamienna tablica z napisem "St. B. (Sancta Barbara) 19 V 1910". Budowa kościoła według projektu Schneidera trwała do 12 września 1911 r., kiedy to arcybiskup praski, Leo kardynał Skrbensky, poświęcił nową świątynię. Prace budowlane realizowała noworudzka firma budowlana B. Tautza. Wzniesienie nowego kościoła sporo kosztowało parafian Drogosławia, bowiem musieli płacić noworudzkiej parafii roczną opłatę odszkodowawczą w wysokości 430 marek rocznie oraz uczestniczyć w czynszu i umorzeniu pożyczki kościelnej. To zobowiązanie miało trwać do 1956r.

Pierwszym duchownym Drogosławia był pracujący tu samodzielnie od 1915r. ksiądz Franz Patzelt, którego w dniu 12 października 1918r. powołano na proboszcza parafii. Piastował ten urząd do 20 października 1932 r., kiedy to zastąpił go pochodzący z Jaszkowej Dolnej k. Kłodzka ksiądz Alfred Schindler. Warto dodać, iż od 1905r. istniała w Drogosławiu Fundacja Św. Antoniego, w której pracowało 6 sióstr zakonnych ze Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej we Wrocławiu, udzielając ambulatoryjnej pomocy medycznej, stosując profilaktykę przeciwgruźliczą, opiekując się niemowlętami i przygotowując kobiety do macierzyństwa.

Po II wojnie światowej parafia przejęta została przez polskich księży.

Zarządzali nią:
1946 - Kazimierz Kacperski
1947 - Antoni Rysica, Feliks Gniazdowski, Antoni Wielgosz, Antoni Gruchnicki
1948 - Stanisław Jędryczko, Szczepan Sadowy
1972 - Eugeniusz Rzepka
1993 - Krzysztof Rutkowski
2003 - Marek Mundziakiewicz

Nawa głównaW tym czasie dokonano wiele niezbędnych remontów. W 1967r. założono instalację elektryczną, a rok później odnowiono polichromię wnętrza. Dokonał tego Władysław Kwinta z Prudnika. W 1972 r, przełożono pokrycie dachowe i wymieniono łupkowe pokrycie wieży na pokrycie blaszane. W 1976r. przeprowadzono remont elewacji zewnętrznych i konserwacje dachu. Za czasów ks. Eugeniusza Rzepki wieżę kościoła pokryto blachą cynkową, wymieniono na kościele dachówki i zniszczone rynny. Zakupiono nowe żyrandole do kościoła, co poprawiło jego oświetlenie. Zamontowano także napęd elektryczny dzwonów oraz dmuchawy do ogrzewania świątyni. Dokonano także generalnego remontu plebanii. Obecnie w kościele trwają kolejne liczne prace remontowe. Zakończono remont wieży kościelnej, konieczny jest remont stropów. Planuje się też remont organów.

Kościół p.w. św. Barbary, jako kościół orientowany z lekkim odchyleniem ku południu ze względu na topografię terenu, wzniesiono w stylu neoromańskim łączonym z neogotykiem i neorenesansem jako trójnawową bazylikę z półkoliście zamkniętym prezbiterium z westwerkiem i transeptem. Architekt Schneider zaprojektował kościół nawiązując do romańskich kościołów wzorowanych na wczesnochrześcijańskich bazylikach rzymskich. Wnętrze kościoła ozdobione zostało polichromią zrealizowaną przez malarzar. Richtera z Kłodzka. Strop nawy ozdobiono w nawiązaniu do barokowych stropów kasetonowych z dekoracją w formie wici akantu, ściany nawy środkowej ozdobiono plafonami w stylu neobaroku. Natomiast pozostałe ściany (w tym prezbiterium, łuk tęczowy i inne) zostały pokryte polichromią ornamentalną nawiązującą do baroku lub do typu zdobnictwa końca XIX wieku. Ze względu na brak funduszy elementy wyposażenia świątyni kupowano u antykwariuszy oraz w Kamieńcu Ząbkowickim. Stolarkę przerabiano w noworudzkim warsztacie Augusta Wittiga, a nową polichromię ołtarza głównego wykonał Wilhelm Wörndl.

do góry



Ołtarz główny


Ołtarz
Wykonany w stylu barokowym ok. poł. XVIII w. z obrazem ołtarzowym z pocz. XX w. przedstawiającym patronkę świątyni - św. Barbarę, stojącą jakby w obłokach niebieskich, unoszącą się ponad Drogosławiem. Po lewej stronie obrazu figura św. Pawła, trzymającego w prawej dłoni czółenko tkackie, w lewej miecz, którym został ścięty; po prawej - św. Izydora Oracza z łopatą. Umieszczenie postaci takich świętych ma dla Drogosławia symboliczne znaczenie, bowiem św. Barbara jest patronka tutejszej braci górniczej, św. Paweł - tutejszych tkaczy i płócienników, a św. Izydor - patronem rolników. To były główne zawody, którymi głównie w przeszłości zajmowali się mieszkańcy tej miejscowości.

Św. Barbara - nie jest postacią historycznie potwierdzoną, według przekazów miała być córką bogatego poganina Dioskora pochodzącego z krainy, zwanej Nikodemią (obszar dzisiejszej Turcji). W tajemnicy przed ojcem przyjęła chrzest i złożyła dozgonny ślub czystości i pragnęła pozostać oblubienicą Chrystusa. Zmuszana przez ojca do wyjścia za mąż. Ojciec, dowiedziawszy się, że córka przeszła na chrześcijaństwo, zamknął ją w wieży, następnie postawił przed sądem, który skazał ją na śmierć. Ponoć ojciec własnoręcznie odciął jej głowę. Jest patronką architektów, cieśli, kowali, ludwisarzy, murarzy, przede wszystkim zaś górników. Jej atrybuty to: kielich (przed straceniem anioł przyniósł jej Komunię Św. do więzienia), księga, miecz, którym została ścięta, pióro pawie, wieża, w której ją więziono.

Nad obrazem na ołtarzowym retabulum rzeźba Trójcy Św., pod nią napis w ozdobnej ramce "Altare priviligiatum" (Ołtarz uprzywilejowany). Pod obrazem pancerne i ogniotrwałe tabernakulum, zakupione przez ks. prob. Sz. Sadowego, umieszczone na miejscu dawnego z drewnianymi drzwiczkami. Obok tabernakulum rzeźby dwóch klęczących matek, które przyprowadziły dzieci do Chrystusa (umieszczonego w tabernakulum w Najświętszym Sakramencie).

do góry



Obraz "Ostatniej Wieczerzy"


Umieszczony na sklepieniu prezbiterium nad ołtarzem głównym, otoczony ramami pełnymi ornamentyki roślinno - kwiatowej, przedstawia Chrystusa trzymającego kielich w lewej dłoni, a prawą podającego komunię św. św. Janowi jako najmłodszemu. Obok postacie apostołów oczekujących na Eucharystię. Za Jezusem siedząca osobno za stołem postać Judasza. Po lewej stronie prezbiterium figura Matki Bożej Fatimskiej, przybyła do parafii podczas "pielgrzymki" po Polsce 29 lipca 1996r. W oknach prezbiterium znajdują się dwa witraże z dekoracja roślinną. Jeden przedstawia Baranka Paschalnego, drugi - Arkę z Gołębiem.

do góry



Ołtarze boczne


Ołtarz Zwiastowania NMP
- (po lewej stronie prezbiterium) z obrazem przedstawiającym stojącą pełną pokory NMP z białą lilią (symbolizującą dziewictwo) w prawej dłoni i klęczącego przed Nią aniołem. Obok rzeźby św. Anny (po lewej) i św. Józefa (po prawej). Nad obrazem umieszczony napis: "Wyszedłem od Ojca i przyszedłem na świat". Nad ołtarzem obrazy przedstawiające dwóch doktorów Kościoła: św. Augustyna i św. Grzegorza.

Ołtarz Wniebowstąpienia Pańskiego z obrazem, obok którego znajdują się figury św. Rocha (po lewej) i św. Jadwigi (po prawej). Nad ołtarzem obrazy z dwoma kolejnymi Doktorami Kościoła: św. Ambrożym i św. Hieronimem. Oba ołtarze barokowe pochodzą z II poł XVIII w., obrazy wykonał prawdopodobnier. Richter na pocz. XX w.

Ołtarz p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, umieszczony w dawnej kruchcie zamienionej obecnie na kaplicę, neobarokowy ze współczesnym obrazem.

do góry



Ambona


Ambona
Wykonana w stylu historyzmu (neobarok z elementami neorenesansu). Kosz ambony związany tematycznie z napisem: "Błogosławieni, którzy słuchają Słowa Bożego i strzegą Go". Po lewej stronie płaskorzeźba wykonana przez Marcelego Geigera z Monachium, przedstawiająca króla Heroda Antypasa, który słucha nauczającego św. Jana Chrzciciela, po prawej stronie płaskorzeźba również autorstwa Marcelego Geigera przedstawiająca przyjście Jezusa do domu Marty i Marii. Na baldachimie dwa anioły stojące obok Krzyża z tablicami Dziesięciu Przykazań Bożych. Na frontonie baldachimu napis: "Pokój Wam".

do góry



Chrzcielnica


Znajduje się po przeciwnej stronie ambony. Wykonana w formie dużego czworobocznego kielicha w stylu historyzmu (neobarok łączony z neorenesansem i neoklasycyzmem). Wewnątrz umieszczony kamień z marmuru kanaryjskiego, w którym znajduje się wyżłobienie na wodę. Po prawej stronie napis: "Wstań, ochrzcij się i obmyj grzechy swoje wzywając imienia Jego". Po lewej stronie można odczytać następujące słowa: "Bądź wierny aż do śmierci, a dam ci wieniec żywota". Na przedniej stronie napis: "Dopuście dziatkom przychodzić do mnie". Pokrywa chrzcielnicy zwieńczona rzeźbą, wykonaną przez Marcelego Geigera, która przedstawia scenę chrztu Jezusa w Jordanie.

do góry



Figury świętych


Figury wnętrza kościoła św. Barbary różnią się przede wszystkim stylem, wielkością oraz pochodzeniem. Część z nich znajduje się w nawie głównej świątyni:
- strona północna (od ołtarza) - św.Tadeusz, św.Teresa, król Dawid,
- strona południowa - Jezus Miłosierny, św.Konrad, św.Arnold
W kaplicy Matki Boskiej figura Maryi z Dzieciątkiem Jezus. W nawie południowej krucyfiks przypisywany Augustowi Wittigowi.

do góry



Obrazy


6 obrazów olejnych w neobarokowych ramach znajduje się na ścianach nawy głównej. Tematyka ich dotyczy pewnych treści, które dotyczą nauki Jezusa. Dwa z nich zostały wykonane w duchu malarstwa barokowego. Są to: "Ojcze, zgrzeszyłem przeciw Bogu" oraz "Idź i Ty czyń podobnie". W pozostałych czterech uwypukla się neoklasycyzm. Do nich należą: - "Ziarnem jest Słowo Boże", - "Boże, Miej litość dla mnie grzesznika", - "Czuwajcie, bo nie znacie dnia ani godziny", - "Wielu jest powołanych, lecz mało wybranych". Na ścianach ramion transeptu namalowano dwa obrazy, które na tle pejzażu i wystylizowanego drzewa przedstawiają: św. Sebastiana (po lewej) i św. Maurycego (po prawej).

do góry



Organy


Są dziełem Franza Luxa, który prowadził swój warsztat w Lądku Zdr. Założył go około 1860r. jego ojciec Joseph. Do 1915r. firma zbudowała ok. 70 nowych instrumentów, m.in. w Lądku, Radkowie i Polanicy. Istniał do 1945r. Organy w Drogosławiu zbudowano w 1912r. Jest to instrument 30 - głosowy o trakturze pneumatycznej. Posiada 2 manuały, klawisz pedałowy oraz około 1200 piszczałek. Posiadają napęd elektryczny. W prospekcie organowym umieszczona figura św. Cecylii.

do góry



Kaplica Piety


Kaplica PietyPrawdopodobnie została dobudowana do kościoła w późniejszych latach. Wewnątrz ołtarz, na którym znajduje się wykonana przez Augusta Wittiga rzeźba przedstawiająca Maryję trzymającą zdjęte z krzyża ciało Jezusa. W dolnej części ołtarza płaskorzeźba "chusty św. Weroniki". W środkowym okienku kaplicy witraż w kształcie serca, w którym ukazana jest kotwica (symbol wiary) oraz inicjały J (Jezus) i M (Maryja). Przy kaplicy figura św. Antoniego Padewskiego.

Dzwony
Pierwotne trzy spiżowe dzwony kościoła zostały wykonane w ludwisarni Bierlinga w Dreźnie, ale w 1917r. zostały zabrane na potrzeby wojenne. Następne i jednocześnie obecne kościół otrzymał w 1919 r., zostały ufundowane i wykonane przez "Stowarzyszenie Bochumskie w Bochum". Odlano je ze stali w tamtejszej odlewni.

1. Św. Barbara - 930 kg - Św. Barbaro, módl się za wszystkimi, którzy zginęli w czasie straszliwej wojny.
2. Św. Maryja - 550 kg - Św. Maryjo, Królowo Pokoju, módl się za nami
3. Św. Józef - 260 kg - Św. Józefie, módl się za Kościół i Ojczyznę udręczoną w czasach nienawiści.
4. Św. Katarzyna - 58 kg- jest to sygnaturka bez napisu, umieszczona w osobnej wieżyczce, prawie nad samym prezbiterium

do góry



Teren przykościelny


poległym w kopalni górnikomDla uczczenia poległych w kopalni "Ruben" a po wojnie KWK "Nowa Ruda" p. "Piast" górników postawiono miniaturę szybu kopalnianego, podarowaną przez Zespół Szkół Górniczych w Nowej Rudzie. Na nim tablica o następującej treści: "W HOŁDZIE GÓRNIKOM KOPALNI W NOWEJ RUDZIE POLEGŁYM W LATACH: 1928, 1930, 1931, 1941, 1946, 1958, 1976, 1979 ORAZ WSZYSTKIM POZOSTAŁYM PRACOWNIKOM, KTÓRZY ZGINĘLI NA POSTERUNKU PRACY" NSZZ "SOLIDARNOŚĆ" KWK "NOWA RUDA" Po lewej stronie tablica niemiecka upamiętniająca poległych 91 górników w 27 wypadkach i katastrofach górniczych z lat 1913 - 1946. Po prawej stronie tablica polska upamiętniająca 18 górników z parafii św. Barbary poległych w wypadkach i katastrofach w latach 1954 - 1988. Obok figura św. Barbary. Przed kościołem grota z figurą Matki Boskiej Fatimskiej.

do góry



Cmentarz przy kościele parafialnym i kaplica cmentarna


Cmentarz założony w 1913r. na stoku wzniesienia, obecnie użytkowany. Stanowi historię społeczeństwa Drogosławia, zwłaszcza powojennego. W jego centrum krucyfiks, pochodzący z lat 1914 - 1916. Kaplica wzniesiona po 1913r. według projektu architekta Schneidera z 1910r. Stylowo odpowiada kościołowi. W jej architekturze znajdziemy odniesienia do renesansu i neoklasycyzmu. Odnowiona przed 1992r.

do góry



Plebania


PlebaniaWzniesiona pod koniec XIX w. pierwotnie jako dom opieki dla starców. Remont przeprowadzono przed 1992r. Wymieniono pokrycie dachowe i wyremontowano wnętrze.

do góry



Budynek szkoły podstawowej, ul. Świdnicka 65


Rok szkolny w ówczesnym Kunowie (pierwsza polska powojenna nazwa późniejszego Drogosławia) rozpoczął się w tamtejszej Publicznej Szkole Powszechnej 3 września 1945 roku. Pierwszym jej kierownikiem został Edward Palczyński.

Kiedy w 1954r. Drogosław połączono z Nową Rudą szkoła powszechna stała się Szkołą Podstawową nr 4. Taki stan rzeczy trwał do 1974r. kiedy to doszło do połączenia "czwórki" z nowo wybudowaną szkołą w dzielnicy Drogosław. Do budowy nowej szkoły w Drogosławiu (przy ul. Stara Droga) doszło w 1968r. Miała być to Szkoła Podstawowa nr 6, której budynek wzniesiono ze Szkoła podstawowaśrodków Funduszu Budowy Szkół i Internatów. Przydziału klas i nauczycieli do nowej szkoły dokonał ówczesny inspektor Michał Pulit na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Pedagogicznej 8 stycznia 1970r. Pierwszym kierownikiem nowej szkoły został Edward Palczyński, który był nim do 1 września tego roku. Do szkoły uczęszczało wówczas 600 uczniów. Nowa szkoła starała się o nadanie jej patrona. W 1970r. zaproponowano imię Ludwiki Wawrzyńskiej, ale tej kandydatury nie zatwierdziły ówczesne władze oświatowe. Dopiero zgłoszona rok później kandydatura Mikołaja Kopernika zdobyła akceptację. Od nowego roku szkolnego 1974/75 szkoła funkcjonowała jako Zbiorcza Szkoła Gminna. Nastąpiło to w wyniku połączenia szkół nr 4 i nr 6, do której przyjęto także 65 uczniów ze szkoły w Sokolcu. Nowy etap w życiu szkoły nastąpił po objęciu w 1992r. stanowiska dyrektora przez Ryszarda Kusia. Cztery lata później szkoła otrzymała imię płk Józefa Sokola, legionisty i żołnierza dwóch wojen światowych, zamieszkałego po II wojnie światowej w Nowej Rudzie. Umożliwiło to nawiązanie licznych kontaktów z "Karpatczykami" na całym świecie. Szkoła przystąpiła również do Klubu Szkół Monte Cassino. Od 1996r. życie szkoły związane jest mocno ze wszystkimi uroczystościami i wydarzeniami dotyczącymi dziejów II Korpusu Wojska Polskiego na Zachodzie pod dowództwem gen. W. Andersa.

Od 1999r. szkoła zaczęła działać w nowej strukturze wynikającej z reformy oświaty. Nazwa szkoły zmieniła się na Miejski Zespół Szkół nr 1 w Nowej Rudzie, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa nr 6 i Gimnazjum nr 3. W roku szkolnym 2004/2005 do szkoły uczęszcza 440 uczniów. Od 2005r. funkcjonuje tu także Gimnazjum dla Dorosłych. Klasy nauczania zintegrowanego uczą się w dawnym budynku szkoły nr 4.

W poszczególnych okresach szkołami kierowali:
1945 - 1970 - Edward Palczyński
1970 - 1973 - Edyta Iwaniszyn
1973 - 1975 - Stanisław Błaż
1975 - 1981 - Janina Roloff
1981 - 1987 - Zygmunt Czerniak
1987 - 1992 - Krystyna Błotnicka
1992 - 2001 - Ryszard Kuś
2001 - nadal - Dariusz Chojecki

do góry



Dawny dwór, ob. budynek mieszkalny, ul. Stara Droga 31


Według niektórych źródeł renesansowy dwór zbudowano w Drogosławiu ok. 1600r. przez rodzinę Stillfriedów. Zamieszkały był na stałe do lat 60 - tych XVII w., potem okresowo. Na nowo stał się siedzibą stałą od 1835r. i pozostał nią do 1945r.

Dwór został zbudowany jako niewielki o zwartej bryle. Reprezentował architekturę rezydencjonalną końca XVI w. oraz pierwszych dziesięcioleci wieku następnego. Prawdopodobnie modernizowano go w XVIII w. oraz w II poł. XIX w. Współcześnie przebudowywany po 1969r. Obok dworu istniał ogród, który powstał prawdopodobnie ok. 1600r. Następnie przed 1830r. powstał romantyczny ogród ozdobny, który był określany jako "piękny" i chętnie przez mieszkańców Nowej Rudy odwiedzany. Jego walory doceniano jeszcze pod koniec XIX w. Przy dworze znajdowała się niegdyś kapliczka, która upamiętniała bitwę noworudzian z rycerzami - rabusiami z czasów wojen króla Czech, Jerzego z Podjebradów, z władcą Węgier, Maciejem Korwinem. Istniała jeszcze w 1936 r.

do góry



Kolonie Drogosławia


Jaworów

(Scholzengrund)


Kolonia powstała przy drodze z Drogosławia przez Dworki do Broumova. Istniała w 1750r. Na przełomie XIX i XX wieku istniało tu ponad 50 domów mieszkalnych. Po 1945r. nieco się wyludnił, obecnie zachowało się tylko kilka domostw.

 

Zatorze

(Leeden)


Kolonia powstała przed 1830r. pierwotnie jako zagrodniczo-chałupnicza. Następnie wraz z rozwojem górnictwa węglowego stała się osadą górniczą, usytuowana między dwoma ośrodkami górniczymi: Drogosławiem i Przygórzem.
Jego główna zabudowa ciągnie się wzdłuż potoku Piekielnica przy obecnej drodze Drogosław - Przygórze. Nad kolonią góruje wiadukt kolejowy, zbudowany pod koniec lat 40. na miejscu dawnego wysadzonego przez Niemców w maju 1945r.

 

Orkany

(Gabersgrund)


Kolonię założono na północ od Drogosławia za torami kolejowymi. W 1908r. znajdowały się tutaj tylko dwa domy. Kolonia rozbudowała się w związku z rozwojem kopalni "Wenzeslaus" w pobliskim Miłkowie. W okresie rozbudowy wzniesiono przy jednej z dróg osiedle z szeregową dwustronną zabudową. Po 1945r. osiedle przejęła KWK "Nowa Ruda".

do góry